هیئت یابن طه (عج) شهرستان رشت
فرهنگی ،اجتماعیهیئت یابن طه (عج) شهرستان رشت
فرهنگی ،اجتماعیمبعث رسول اکرم (ص)
بعثت رسول اکرم (ص)
سالهای طولانی بود که مردم جهان به خصوص مردم جزیرة العرب از نور مستقیم خورشید نبوت دور گشته و در تاریکی جهل و خرافات غوطه می‌خوردند، از گردابی بیرون آمده، در گردابی دیگر فرو می‌رفتند. با آلودگی به اشرافیت، غارتگری، قساوت، تعصبات نژادی، قبیله‌ای، مادیگری و بت پرستی فضایل اخلاقی پایمال و رذایل اصول زندگی گشت.
دوران بعثت در کلام امیرالمؤمنین (ع) امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: بعثت رسول اکرم (ص) و اهمیت آن در این هنگام که بشریت
در کویر خشک رذایل گرفتار بود؛ مردی در دل کوههای مکه، خدا را عبادت می‌کرد. در
کنار بتها و ظلمها زندگی کرد ولی هیچ‌گاه بت را سجده نکرد و دامن مقدسش به ظلم
آلوده نشد. به فرمودۀ امام حسن عسکری (ع):« چون چهل سال از عمر ایشان گذشت؛ حق تعالی دل او را بهترین دلها و خاشع‌تر و مطیع‌تر و بزرگتر از همه دلها یافت. پس به دیده آن حضرت
نور دیگر داد و امر فرمود که درهای آسمان را گشودند و فوج فوج ملائکه به زمین
آمدند و آن حضرت نظر می‌کرد و ایشان را می‌دید و رحمت خود را از ساق عرش تا سر آن
حضرت متصل گردانید. پس جبرئیل فرود آمد و اطراف آسمان و زمین را فرو گرفت و بازوی
آن حضرت را حرکت داد و گفت: یا محمد بخوان، فرمود: چه بخوانم، گفت: «اقرء باسم ربک الذی خلق خلق الانسان من علق» (2) ، (3) بنابراین لطف الهی
شامل جهانیان گردید و پیامبر خاتم (ص) به رسالت مبعوث گشت و خداوند او را چونان باران
بهاری برای تشنگان حقیقت و مایه سربلندی و عزت و شرافت یارانش قرار داد. اگر روز
هجرت پیامبر (ص) از مکه به مدینه بسیار مهم بود و به همین جهت به پیشنهاد حضرت علی
(ع) آغاز تاریخ مسلمانان گردید؛ اهمیت آن بدین جهت می‌باشد که هجرت زمینه‌ساز تحقق
اهداف و آرمانهای بعثت به شمار می‌رفت و در واقع روز بعثت «روز تولد شخصیت والای
پیامبر اکرم (ص)» است. پیامبری که اشرف مخلوقات است و سید اوصیاء پیامبری که
خداوند میثاق او را از تمام عوالم هستی، حتی ابناء الهی گرفت؛ «مأخوذاٌ علی
النبیین میثاقه» (4) پیامبری که محور
پرستش در کل عالم تکوین است. پیامبری که خداوند فرمود:«لولاک لما خلقت الافلاک» او
که نسبت به مؤمنین مظهر رحمت است و رأفت؛ « بالمؤمنین رؤوف رحیم»(5) و برای
جهانیان رسول رحمت؛ «و ما ارسلناک إلا رحمة للعالمین».(6) او که پیشوای
پرهیزکاران و وسیله بینایی هدایت خواهان است. چراغی با نور درخشان، ستاره‌ای
فروزان و شعله‌ای با برق‌های خیره‌کننده و تابان است. راه و رسم او با اعتدال، روش
زندگی او صحیح و پایدار، سخنانش روشنگر حق و باطل و حکم او عادلانه است. (7) اهداف بعثت از دیدگاه قرآن در قرآن کریم برای
بعثت انبیاء و در رأس آنان رسول اکرم (ص) به اهدافی اشاره شده است که به ذکر چند
نمونه آن اکتفا می‌کنیم: (8) 1- اتمام حجت: «رسلآٌ مبشرین و منذرین لئلا یکونَُ للناس علی الله حجة
بعد الرسل» «پیامبرانی که بشارت دهنده و بیم دهنده بودند تا بعد از
این پیامبران، حجتی برای مردم بر خدا باقی نماند.»
(نساء/ 165) 2- قیام به
عدالت: «لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و أنزلنا معهم الکتاب و المیزان
لیقوم الناس بالقسط» «ما رسولان خود را با دلائل روشن فرستادیم و به آنها
کتاب و میزان نازل کردیم، تا مردم قیام به عدالت کنند.» (حدید/ 25) 3- هدایت و
رهایی از ظلمت: «الر- کتاب انزلناه الیک لتخرج الناس من الظلمات الی
النور» «این کتابی است که بر تو ای پیامبر (ص) نازل کردیم، تا
مردم را از تاریکی‌ها به سوی روشنایی درآوری.» 4- آموزش کتاب
و حکمت: «هوالذی بعث فی الامیین رسولاٌ منهم یتلو علیهم آیاته و
یزکیهم و یعلمهم الکتاب والحکمه» «خداوند کسی است که در میان جمعیت درس ناخوانده، رسولی
را از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آنها می‌خواند و آنها را تزکیه می‌کند و به آنها کتاب
و حکمت می‌‌‌آموزد.» 5- تهذیب و
پاکسازی: که آیه قبل به این هدف نیز اشاره دارد. 6- آزادی و
آزادگی و رهایی از جهل و نادانی: «الذین یتبعون الرسول النبی... و یضع عنهم اِصْرَهُم و
الاغلال التی کانت علیهم» «کسانی که از فرستادۀ خدا پیامبر (ص) پیروی می‌کنند... پیامبری که بارهای سنگین و زنجیرهایی که بر آنها بود را برمی‌دارد که منظور از زنجیر در اینجا عبارت است از: زنجیر جهل و نادانی، بت پرستی و خرافات، بی‌عدالتی‌ها و قوانین نادرست.» 7- آزادی انسان‌ها
از زیر یوغ طاغوت و دعوت به سوی خدای یکتا: «ولقد بعثنا فی کلِ امة رسولاٌ أن اعبدوا الله واجتنبوا
الطاغوت»
«ما در هر امتی رسولی برانگیختیم که خدای یکتا را بپرستید و
از طاغوت اجتناب کنید.» چنانچه که امیرالمؤمنین (ع) در نهج البلاغه می‌فرمایند: «فبالغ (ص) فی النصیحه، ومَضی علی الطریقَهِ، وَدَعا
الی الحکمه و الموعظة الحسنه» «پیامبر در نصیحت و
خیرخواهی نهایت تلاش را کرد و آنان را به راه راست هدایت نمود و از راه حکمت و موعظۀ نیکو، مردم را به خدا دعوت فرمود».(9) هدف بعثت در کلام نورانی رسول اکرم (ص) آنچه در بیان هدف
بعثت در کلام حضرت رسول اکرم (ص)، محمّد مصطفی (ص) تجلی نموده است؛ تکمیل و ارتقاء
ارزش اخلاقی است. چرا که فرمودند: «إنّما
بُعِثْتُ لِأُتِمَمَ مکارمَ الاخلاقِ» رسول اکرم (ص) جامعه
جاهلی آن زمان را به جامعه‌ای پرفروغ تبدیل نمود و با سلاح اخلاق که برنده‌تر از شمشیر
بود؛ چنان تحولی در آن جامعه پدید آورد که حیرت جهانیان را برانگیخت و این رسالت فقط
مخصوص اوست که اشرف مخلوقات است؛ چرا که خداوند می‌فرماید: «إنکَ لعلی خلق عظیم» (10) و بر همین اساس، خدای
رحمان او را بهترین الگو و اسوه قلمداد می‌کند: «لَقَدْ کان فی رسولِ اللهِ اسوة حسنة» (11) او کسی است که در
عبودیت به کمال مطلق رسیده و برترین مخلوقات گشته و همتایی ندارد. چنانکه امیرالمؤمنین
(ع) در نهج البلاغه می‌فرمایند: «حضرت محمد بنده و فرستادۀ بزگریده و انتخاب شده اوست که در فضل و برتری، همتا ندارد و هرگز فقدان او جبران نگردد..» (12) او عبد مطلق خدا و
سرچشمه فضایل اخلاقی است؛ لذا خداوند عزوجل تمام جنود نورانی و صفات و اخلاق حمیده
را به عبد مطلق خود عطا و از قوای امدادی برای گسترش بندگی در عالم مقرر فرموده
است. اگر غایت خلقت پرستش است، «ما خلقت الجن و الانس إلا لیعبدون» ای لیعرفون؛
اگر برای معرفت خلق شده‌ایم، «بِنا عُرِفَ الله و بنا عبدالله» که در رأس معصومین
وجود مقدس نبی اکرم (ص) قرار دارد. در واقع اخلاق حمیده ابزار پرستش الهی می‌باشد
که در اختیار رسول اکرم است و راه رسیدن به آن تولی تام به ولایت نبی اکرم (ص) است
و از طریق همین تولی است که نور اخلاق حمیده که از فروع ولایت ایشان است در ما
تجلی می‌کند و شرط اساسی آن نیز، تولی به ولایت امام المتقین، علی بن ابیطالب (ع)
است چرا که حضرت رسول فرمود: «أنا مدینه العلم و علیُ بابها» و نیز خداوند در یوم
غدیر فرمودند: «الیوم اَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُم و أتْمَمْتُ علیکُم
نعمتی...» (13) و نکته مهم این است
که رسالت حضرت، رسالتی است تاریخی. اوست که محور تهذیب در کل تاریخ است. اوست که پیام‌آور
اخلاق در کل تاریخ است و پایان تاریخ چیزی نیست، جز همان مدینه عدل نبوی. مدینه‌ای
که در آن ریشۀ رذایل خشک گردیده و اخلاق کریمه جهانی می‌گردد چرا که برایند تاریخ رو به تکامل است چون تحت مشیت الهی است لذا سیر نزولی را برنمی‌تابد و در نهایت جامعه واحد جهانی بر محور نبی اکرم شکل گرفته و همگان بطور هماهنگ، خداوند
را پرستش کرده و متخلق به اخلاق حمیده می‌گردند و در پاسخ به سؤال «لمن الملک» در
گسترۀ زمین از چهارگوشۀ عالم گفته می‌شود: «لله الواحد القهار» به برکت ظهور حضرت بقیة ا...الاعظم. ان شاءا.... (1). نهج البلاغه-
خطبه 2 (2). سوره علق – آیات 1و
2 (4) . قمی، شیخ عباس؛ منتهی الآمال، مؤسسه انتشارات
هجرت، قم، تابستان 1382، چاپ پانزدهم، ج 1، ص 103 (4). نهج البلاغه- خطبه 1 (5). سوره توبه- آیه 128 (6). سوره انبیاء - آیه 107 (7). نهج البلاغه – خطبه 94 (8). محمدی اشتهاروی، محمد؛ مقاله بعثت یا طلوع خورشید،
نرم افزار پیامبر اعظم در اینترنت، مرکز تحقیقات کامپیوتر علوم اسلامی (9). نهج البلاغه – خطبه 95 (10) . قم- آیه 4 (11). احزاب – آیه 21 (12) . نهج البلاغه – خطبه 151 (13). مائده - آیه 3
